Het ongemerkte proces dat toch alles raakt in de zorg
Zorgprofessionals geven vaak aan: “Afval voelt als iets wat er gewoon ‘bij hoort’, totdat het ineens niet goed gaat” of “Wij willen afval scheiden, maar als het niet meteen duidelijk is beland het toch sneller in de restafval container.”
In de praktijk zien we dat grip op afvalbeheer aandacht nodig heeft in de zorg. Ongemerkt vraagt het proces soms aandacht. Een verpleegafdeling waar containers snel vol raken. Een woonzorglocatie waar GFT en plastic zich vermengen in de restafval container. De focus ligt op de patiëntenzorg en om rust, veiligheid en overzicht. Datzelfde geldt voor afvalbeheer.
Waarom afvalbeheer geen bijzaak is
- Efficiëntie – Iedere extra loopbeweging kost tijd. Tijd die besteed kan worden aan cliënten of patiënten. Een logische plaatsing van afvalmiddelen helpt daarbij.
- Veiligheid – Medisch afval, zoals naaldencontainers of medicijnresten moeten correct worden ingezameld. Niet alleen vanwege de regelgeving, maar ook uit verantwoordelijkheid naar medewerkers en cliënten.
- Duurzaamheid – Duidelijke signing helpt iedereen, van bezoeker tot medewerker, om te begrijpen waar welk afval thuishoort. Zichtbare afvalscheiding biedt een kans om duurzame vervolgstappen te zetten zonder dat het de zorgverlening vertraagt.
Herkenbare uitdagingen uit de praktijk
De oorzaken zijn vaak praktisch:
- Onlogische plaatsing van afval inzamelmiddelen
- Onvoldoende onderscheid tussen restafval, GFT, plastic, of bijvoorbeeld medisch afval
- Gebrek aan inzicht in afvalprestaties of CO₂-impact
- Beperkte communicatie over het waarom van afval gescheiden
Positieve impact
Zorginstellingen die grip krijgen op afvalbeheer ervaren dat het anders kan:
- Zichtbaarheid op prestaties, via rapportages of dashboards
- Kleine gedragsinterventies, zoals coaching of visuele uitleg bij containers
- Afvalinzamelmiddelen die passen bij de ruimte
- Laagdrempelig overleg tussen werkvloer, facilitair team en leverancier
Zo ontstaat ruimte voor duurzame verandering, zonder extra werkdruk.
Begin klein
Wilt u als zorginstelling stappen zetten richting circulair werken? Begin dan eenvoudig: loop eens een rondje over de werkvloer. Kijk waar uitdagingen liggen. Vraag bijvoorbeeld aan collega’s hoe zij afval ervaren. En start met één stroom, één locatie, één team. Iedere kilo goed gescheiden afval en elk team dat het net even slimmer aanpakt maakt impact.